De nieuwe dressuurproeven
Op 1 april 2022 zijn de nieuwe dressuurproeven ingegaan. Veel proeven zijn herschreven, maar de grootste veranderingen zitten misschien wel in de eindcijfers. Janine van Twist, hoofd van het dressuurforum en FEI-jurylid, en Jenny Broft-Schreven, lid van het dressuurforum, Grand Prix-amazone en jurylid, vertellen wat er veranderd is en waarom.
Tekst Bettine van Harselaar Beeld Arnd.nl
Iedere tien jaar komen er volledig nieuwe proeven en na vijf jaar – deze keer vanwege het coronavirus zes jaar – volgen er wijzigingen op de bestaande proeven. Hoe de wijzigingen tot stand kwamen, legt Janine van Twist uit: “Er is een enquête gehouden, waarin juryleden, ruiters en trainers werd gevraagd naar hun ervaringen met de dressuurproeven en wat beter kon. Vaak kwam de opmerking dat in veel binnenbanen slecht zicht is op de letter C. Hierdoor kunnen onderdelen op die plek – zoals bijvoorbeeld overgangen of wissels – slecht beoordeeld worden. Daarom is er besloten minder oefeningen op de C plaats te laten vinden. Ook kwamen er heel simpele dingen naar voren: bijvoorbeeld dat sommige oefeningen drie keer op links uitgevoerd moesten worden en maar één keer op rechts. Sommige voorstellen hebben zoveel impact, dat deze worden doorgeschoven naar de volledig nieuwe proeven over vijf jaar.” Niet alleen die enquête gaf veel informatie, ook de ervaringen uit het veld werden meegenomen, vertelt Jenny Schreven: “In het dressuurforum zitten veel juryleden. Zij geven soms ook les en hebben veel contact met collega’s en met de ruiters. Ook via die weg is veel informatie verzameld en gebundeld.”
HOE KWAMEN DE PROEVEN TOT STAND? Nadat alle feedback was verwerkt, ging het dressuurforum aan de slag met het herschrijven. Jenny vertelt: “Vanuit het dressuurforum is er een werkgroep opgezet met enkele forumleden en onder meer Mariëtte Sanders-van Gansewinkel. Via veelal online vergaderingen werden mogelijke wijzigingen vele malen doorgesproken. Na het eerste akkoord op alle herschreven proeven is er een testdag georganiseerd op Green Valley in Deurne. Daar zijn alle proeven door verschillende combinaties voorgereden en was een groot deel van de werkgroep aanwezig. Die dag was heel zinvol. Op twee proeven na was alles naar onze zin. Die twee proeven kwamen minder uit de verf dan gehoopt en hebben we nog wat omgegooid.”
‘In een enquête konden juryleden, ruiters en trainers hun mening geven’
Naast de proeven zijn ook de beoordelingscriteria op de protocollen herschreven. Jenny: “We zijn teruggegaan naar blanco. Er staat nu denk ik nog duidelijker op papier wat de criteria zijn. Ik ben blij met de resultaten. Toen alle proeven en de beoordelingscriteria op papier stonden, is het complete boekje nog vele malen rondgestuurd en doorgelezen, totdat alles er correct in stond. Daarna zijn de proeven allemaal op video gezet in Ermelo, voor in de KNHS dressuurproevenapp.”
Nieuw in de basisproeven is het gebruik van coëfficiënten. Bijvoorbeeld bij de kwartpirouettes in de klasse ZZ-Licht.
In de nieuwe proeven krijg je maar één cijfer voor de gangen.
BELANGRIJKSTE WIJZIGINGEN Voor een meer logische opbouw zijn enkele proeven herschreven, maar ook om nieuwe lijnen aan te kunnen bieden. De grootste wijzigingen vinden we in de eindcijfers en in het invoeren van coëfficiënten op bepaalde oefeningen.
Coëfficiënten: Nieuw in de basisproeven is het gebruik van coëfficiënten. “Dit kennen we al vanuit de FEI-proeven”, legt Van Twist uit. “De coëfficiënten worden ingevoerd bij onderdelen die combinaties in de doorlopende leerlijn goed moeten beheersen op het niveau dat gereden wordt. Dit betekent dat er bijvoorbeeld een coëfficiënt komt op het wijken in de L2, op schouderbinnenwaarts en travers in de M, en op wissels of pirouettes in het Z of ZZ-licht. Hierdoor komt er een groter accent te liggen op het rijkunstig niveau; de moeilijke onderdelen wegen zwaarder. Zo hopen we de stap naar een hogere klasse of internationale wedstrijden meer te stroomlijnen.
De gangen: In de eindcijfers verandert de beoordeling van de gangen. Voorheen waren de stap, draf en galop een apart cijfer. “Uit de evaluatie kwam naar voren dat dit veel weerslag had op de rest van de cijfers. Daarom is ervoor gekozen om terug te gaan naar één cijfer voor de gangen. Daarbij is ook gekeken naar de ontwikkelingen bij de FEI, waar eveneens is besloten naar minder eindcijfers te gaan. In plaats van acht eindcijfers, worden dat er nu zes in de B (inclusief de verzorging van het geheel) en vijf in de andere proeven.” In de klasse BB worden de gangen nog wel apart van elkaar beoordeeld.
Houding en zit en het effect van de hulpen: Dit wordt één gezamenlijk punt, om het accent in de eindcijfers meer op harmonie te leggen.
In de eindcijfers wordt de harmonie prominenter naar voren gebracht. Het accent moet liggen op dat wat we willen zien: dat paard en ruiter elkaar begrijpen.
BEKIJK OOK DE VIDEO Wil je alvast enkele oefeningen uit de nieuwe dressuurproeven bekijken? Check de video!
Heb je het al gehoord? Vanaf 1 april 2022 krijgen we ook nieuwe F-proeven! De F13 t/m F15 zijn herschreven. Enkele andere proeven hebben een andere plek in de leerlijn gekregen. In de volgende editie van Paard&Sport vertellen we je hier alles over!
Harmonie: Dit was voorheen een samengesteld cijfer: rijvaardigheid en harmonie. Van Twist: “Er is voor gekozen om dit terug te brengen naar één cijfer voor de harmonie, om het accent niet af te leiden van datgene wat we willen zien: dat paard en ruiter elkaar begrijpen. Paard en ruiter moeten zich ontwikkelen volgens het Skala van de opleiding en op ongedwongen wijze samen presteren.”
Nieuwe lijnen: Enkele nieuwe lijnen doen hun intrede. Het wijken wordt in de klasse L op meerdere manieren gevraagd, zoals van de hoefslag naar de middellijn wijken, of het terugwijken naar de hoefslag in tegengestelde richting, zoals dat ook in de internationale Children-proeven voorkomt. “Dit geeft een iets hogere moeilijkheidsgraad, vooral in het omstellen. Dit is ook weer gedaan voor het beter doorzetten van de doorgaande leerlijn.” Daarnaast is de uitgestrekte galop uit de klasse M2 gewijzigd naar een middengalop, omdat 40 meter vaak te kort werd bevonden voor een uitgestrekte galop. Ook is de vliegende galopwisseling van contragalop naar contragalop geschrapt uit de klasse Z2. In de Z-proeven zat een S van hand veranderen met daartussen een eenvoudige wissel, dat is gewijzigd naar twee halve voltes halve baan, met een langer stuk rechtuit voor de eenvoudige wissel op de AC-lijn. Schreven: “Zo komt er meer nadruk op de rechtgerichtheid en kan er meer tijd worden genomen voor de eenvoudige wissel.”
‘Paard en ruiter moeten zich ontwikkelen volgens het Skala van de opleiding’
In de proeven zitten ook enkele nieuwe lijnen.
Twee van de vier ZZ-Zwaar proeven krijgen een kleine wisselserie die om een vast aantal galopsprongen gemaakt moet worden: op de 3 of 4 galopsprongen. “Zo is het een betere voorbereiding op de Prix St. Georges”, legt Schreven uit.
Halthouden en groeten! Vanaf 1 april gaan veel dressuurcombinaties actueel kennis maken met de vernieuwde proeven.
ERVARINGEN VAN RUITERS OP DE TEST- EN VIDEODAG
Theo Hanzon
Theo reed met zijn Grand Prix-merrie Helena vh Goorhof (v. Gribaldi) een ZZ-Licht en een ZZ-Zwaar proef tijdens de videodag. "Zes jaar geleden reed ik ook al op de videodag, met Eddieni, die toen net ZZ-Zwaar liep. Hij was altijd een heel veilig proevenpaard. Dat ze me nu weer vroegen vond ik wel een eer. Deze keer had ik Helena meegenomen, dat leek me nu de meest veilige optie. Je wil het graag foutloos laten zien en dat kan met Helena goed. Ze mist bijvoorbeeld nooit een wissel. Ik heb vooral geprobeerd een nette proef te rijden, want op de video moet het natuurlijk perfect zijn. De proeven die ik reed, leken sterk op de proeven van de vorige uitgave, op wat details na. Ik vond het leuk dat in het ZZ-Licht de twee kwartpirouettes na elkaar weer terug waren, net zoals dat vroeger in de proeven zat. De ZZ-Zwaar proef die ik reed was zeker niet makkelijker geworden, maar dat is voor de opbouw richting de Lichte Tour wel goed.”
Francis Jansen
Francis reed met haar paard Lafhira (v. Briar), waarmee ze vorig jaar Nederlands kampioen L1 werd, een BB en een L2 proef tijdens de videodag. "Het proeven voorrijden leek me altijd leuk om te doen! Het gebeurt niet iedere dag dus ik vond het ook best spannend. Eerst wist ik alleen welke niveaus ik moest rijden, later kreeg ik ook de proeven opgestuurd zodat ik kon oefenen. Je hoopt natuurlijk dat alles in één keer goed gaat. Gelukkig konden we sommige lijntjes opnieuw opnemen, want vooral mijn L2 proef ging niet in één keer vlekkeloos. Er stonden grote steigers in de baan voor de camera’s, maar daar reageerde mijn paard gelukkig niet op. Ze was super braaf. Vooral de BB proef was even wennen, omdat ik daar bewust mijn paard in een iets meer horizontaal evenwicht moest laten lopen, dat is anders dan hoe ik mijn proeven op wedstrijd rijd. Ik heb er nog niks van teruggezien, dus het wordt wel een grote verrassing wat ik in de app ga vinden.”
Jip de Bot
Jip reed met haar Haflinger x Apalloosa kruising Mark een B proef en met Iskander (v. Charmeur) een Z2 en ZZ-licht proef tijdens de testdag in Deurne. "Voor mij was het vooral een leuke oefening, omdat mijn beide paarden al lang niet mee op wedstrijd waren geweest. Maar het was ook heel leuk op de testdag te rijden en interessant om te horen hoe de juryleden de proeven bekijken, waarover overlegd werd en waar zij de nadruk op leggen. Het was voor hen ook een beetje puzzelen, om te zien of de lijnen in de proeven vloeiend liepen en zo niet hoe dat opgelost moest worden. Zo zaten er zes wissels in één van de Z2 proeven, dat vonden ze bij nader inzien wel erg veel. Ik kreeg ook de kans om feedback te geven tijdens de testdag. Voor de lijnen die niet goed liepen hebben we ook live oplossingen gezocht en moest ik dus soms alternatieve lijnen uitproberen.” <
