OP HET JUISTE GEWICHT
Zo laat je je paard gezond afvallen!
Is jouw paard wat te dik? Dan is hij zeker niet de enige. Veel paarden en pony’s hebben last van overgewicht. Je paard laten afvallen vraagt, net als jouw strijd tegen de kilo’s, om discipline. Wij geven je graag een aantal praktische tips om je hierbij te helpen.
Tekst Pavo paardenvoeding Beeld Arnd.nl
Dacht jij dat overgewicht bij paarden vooral een probleem is onder recreatiepaarden en robuuste rassen? Deels waar, want zo’n 55% van alle recreatief gehouden paarden is te zwaar. Maar ook veel sportpaarden zijn te zwaar. Een vol paard lijkt misschien wel mooi, maar er kleven allerlei gezondheidsrisico’s aan overgewicht. Denk bijvoorbeeld aan een verhoogde kans op ernstige koliek, insulineresistentie en hoefbevangenheid. Allemaal dingen die jij als eigenaar kunt voorkomen door ervoor te zorgen dat je paard weer een gezond gewicht krijgt.
WANNEER IS JE PAARD TE DIK? Je moet eerst weten of je paard te dik is en hoeveel kilo’s hij dan ongeveer moet kwijtraken. De Body Condition Score is een handig hulpmiddel om te gebruiken. De meest betrouwbare methode is de 9-punts Body Condition Score (BCS). Deze meetmethode geeft een indicatie over het totale lichaamsvet: je gaat voelen naar de onderhuidse vetophopingen op zes verschillende lichaamsgebieden: de nek, schoft, rug, staartbasis, ribben en het gebied achter de schouders. Een paard dat wordt beoordeeld met een score van 1 is extreem mager, een score van 9 staat voor een extreem vet paard. Een BCS van 5 is optimaal. Er zijn ook speciale gewichtsmeetlinten voor paarden verkrijgbaar, waarmee je het gewicht kunt meten en makkelijker kunt bijhouden.
HOEVEEL MAG MIJN PAARD AFVALLEN? Om paarden af te laten vallen is het belangrijk om een zogenaamde ‘negatieve energiebalans’ te creëren. Simpel gezegd: je paard moet meer energie verbruiken dan hij binnenkrijgt en dan zónder dat dit ten koste gaat van de spiermassa. Beweging is belangrijk om ervoor te zorgen dat de vetverbranding goed op gang komt. Hierdoor spreekt een paard zijn reserves aan en verliest het gewicht. Bij te snel afvallen kan het lichaam niet snel genoeg schakelen tussen de processen, waardoor schadelijke stoffen blijven circuleren in plaats van dat deze stoffen worden benut. Het is dus belangrijk om je paard geleidelijk te laten afvallen. Een paard haalt zijn energie uit vetten, koolhydraten en eiwitten. Te snel gewicht verliezen, of een verkeerde balans in het rantsoen, kan resulteren in allerlei gezondheidsproblemen, zoals spierafbraak, maagzweren en koliek. Een gewichtsverlies van 0,5 tot 1% per week is ideaal.
‘Zo’n 55% van alle recreatief gehouden paarden is te zwaar’
|5 tips|
Om je paard te laten afvallen
TIP 1. WEIDEGANG Om een paard af te laten vallen is het belangrijk dat je weet wat hij eet. Je moet controle krijgen over het aantal calorieën dat binnenkomt. Als je paard een BCS heeft van 7 of meer, dan is het belangrijk dat hij voorlopig even niet meer op de weide komt. Je hebt dan namelijk geen controle over wat hij binnenkrijgt. Er zijn paarden die binnen een uur de hoeveelheid gras eten die ze eigenlijk maar per dag mogen hebben. Laat je paard in plaats daarvan zoveel mogelijk buiten lopen in bijvoorbeeld een zandpaddock. Het liefst met een maatje of in een groep. Je paard zal dan meer bewegen. Helemaal als een paard moet afvallen is sociaal contact en dus ‘afleiding’ belangrijk.
TIP 2. BODEMBEDEKKING Zet je paard op niet-eetbare bodembedekking. Een paard eet van nature de hele dag door. Als er stro beschikbaar is, zullen ze dit dus opeten. Alleen nemen ze op deze manier dan meer calorieën op dan gewenst is om af te vallen. Als je paard veel stro eet, is er ook een verhoogd risico op verstoppingskoliek. Een niet-eetbaar strooisel als zaagsel of vlas is beter aan te raden.
TIP 3. RUWVOER Een paard moet dagelijks ongeveer 1,5 tot 2% van zijn lichaamsgewicht aan drogestof uit ruwvoer binnenkrijgen. Paarden die te dik zijn, en dus gewicht moeten verliezen, mogen beperkt worden tot een drogestof-percentage van 1,3% van het lichaamsgewicht. Maar let wel op, want een paard mag nooit te weinig ruwvoer krijgen! Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid van je paard. Het is ook belangrijk om de waardes van je ruwvoer te kennen. In 2022 waren de suikergehaltes in het ruwvoer veel hoger dan normaal. Het is goed om te weten wat je voert en of dit past bij een paard dat moet afvallen.
TIP 4. KRACHTVOER Paarden met overgewicht wil je juist mínder energie geven, in plaats van extra krachtvoer. Het is daarom beter om te kiezen voor een vitaminen- en mineralenbalancer, zodat je paard wel alle dagelijkse voedingsstoffen binnenkrijgt die hij nodig heeft. Er zijn verschillende soorten balancers verkrijgbaar zoals bijvoorbeeld Pavo vital. Wil je liever een maaltijd met meer volume geven, dan is de muesli Pavo InShape ook een optie. Deze structuurrijke muesli is de optimale ondersteuning tijdens het afvallen. Het hoge eiwitgehalte bevordert spierherstel en voorkomt dat de spieren afbreken.
Tip 5. BEWEGING Om ervoor te zorgen dat de vetverbranding goed op gang komt, is beweging cruciaal. Hierdoor spreekt een paard zijn energiereserves aan en zal het gewicht gaan verliezen. Het is wel belangrijk dat je je paard met kleine stapjes meer en intensiever laat bewegen en niet van de een op de andere dag van nul naar honderd gaat. Zo voorkom je blessures en overbelasting. Een mooi uitgangspunt is om iedere maand 20% meer te bewegen: 20% meer stappen, draven en galopperen. In het Pavo InShape Program vind je voorbeeld trainingsschema’s die je kunt gebruiken als je je paard wilt laten afvallen. Deze zijn opgesteld door sportfysioloog dr. Carolien Munsters en afgestemd op wat je met je paard doet. Een fit getraind paard laten afvallen vraagt namelijk om een ander schema dan een ongetraind paard.
DOWNLOAD HET GRATIS PAVO INSHAPE PROGRAM!
• Compleet afvalprogramma voor paarden
• Samengesteld door verschillende experts
• Tips & tricks over management, beweging en voeding
• Inclusief trainingsschema’s
Ga naar www.pavo.nl/inshape-program en download het afvalprogramma gratis.
‘Bij een paard op de weide heb je geen controle over wat hij binnenkrijgt’
