RUITER
BIJZONDER LEDENVERHAAL
Op de bres voor paarden in nood
De standaard voor paardenwelzijn is niet in alle landen even hoog, waardoor paarden soms in het nauw komen. Paard&Sport spreekt twee Nederlanders die opkomen voor paarden in nood in het buitenland.
Tekst Christien van den Brink Beeld Privéarchief
JOLANDA SMEETS
werkt sinds 2019 bij het Tenerife Horse Rescue. De organisatie erkent dat welzijn van de paarden op dit eiland weinig prioriteit heeft, en dat trainingstechnieken vaak ouderwets en hardhandig zijn. Daarom specialiseert dit opvangcentrum zich in de rehabilitatie van paarden en introduceert het dwangvrije trainingsmethoden op het eiland.
Meer weten? Tenerife Horse Rescue.
In 2018 verhuisde de ondernemende Jolanda Smeets naar het Spaanse Tenerife, een van de Canarische eilanden. Na de wereld te hebben rondgereisd, wilde de 29-jarige fervente watersporter zich wel weer ergens settelen. Op het eiland ter hoogte van de Marokkaanse kust vond ze haar plek. ‘Op Tenerife kan ik naar hartenlust windsurfen. Ik werk parttime als huiswerkbegeleider, wat ik online kan doen. Daarnaast ben ik vaak op het water te vinden.’ Naast watersport is Jolanda verslingerd aan paarden. ‘Ik heb in mijn jeugd veel gereden, zowel competities als buitenritten. Toen ik ging studeren, raakte de paardensport een beetje op de achtergrond. Hier op Tenerife wilde ik het weer oppakken. Op Facebook kwam ik in contact met het Tenerife Horse Rescue, waar ik sinds november 2019 als vrijwilliger werk.’ Jolanda besteedt veel tijd aan de verzorging van de paarden die in de opvang terecht zijn gekomen. ‘De meeste paarden die bij ons komen, zijn in zichzelf gekeerd, ongelukkig en angstig. Ook zijn ze vaak vel over been, mishandeld of achtergelaten, enkel omdat ze geblesseerd zijn of te oud worden gevonden om eten te krijgen en verzorgd te worden. Met veel geduld proberen we ze weer vertrouwen in mensen te geven.’
Medicijnen en specialisten moeten van het vaste land komen, wat het werken op het eiland lastig maakt. ‘De gemakken die we voor lief nemen in Nederland, zoals medicijnen en gras, zijn hier niet voorhanden, wat de dagelijkse aspecten van paarden verzorgen veel uitdagender maakt. Gelukkig vinden we vaak een specialist die het voor een laag tarief wil doen. Ook laten we zo iemand op onze opvang verblijven. We hebben onlangs een yurt gebouwd voor onze gasten.’
COMPLETE SPA Jolanda werkt samen met een wisselende groep van veertig internationale vrijwilligers drie à vier ochtenden per week in de opvang. ‘Er is hier altijd veel te doen. Ik geef onze paarden vaak een complete spa door ze uitgebreid te wassen en te borstelen. Dit is belangrijk, want door de droge lucht op het eiland ontstaan snel huidproblemen. Bij paarden die net binnenkomen zie ik geregeld dat hun hoefijzers verkeerd op de hoef zijn geplaatst, of niet op tijd zijn verwijderd, waardoor de hoef scheef is gegroeid. Ik heb hier al vaak met tranen in mijn ogen gestaan. Paarden worden hier helaas te vaak behandeld als gebruiksvoorwerp.’ Turbo is zo’n paard dat werd afgedankt toen hij geen functie meer had. ‘Hij was vroeger een bekende showjumper op het eiland.
‘We nemen de paarden geregeld mee naar het strand’
Iedereen kende hem. Toen hij te oud werd voor de sport, is hij ergens weggezet op een verlaten weilandje met veel te weinig voer. Via-via is hij bij ons terecht gekomen. En ondanks zijn leeftijd begrijp ik inmiddels waarom hij Turbo heet. Als zijn spieren zijn opgewarmd na een wandelingetje, kan hij echt turbo bewegen!’ De paarden spenderen de rest van hun leven in de opvang. Tenerife is een klein eiland met gelimiteerde ruimte, waardoor de meeste paarden in heel kleine stallen, garages of paddocks worden gehouden. ‘Onze paarden leven in de buitenlucht in kleine kuddes, al is onze grond niet groot genoeg om hen voldoende te kunnen laten bewegen. We zamelen daarom momenteel geld in om het land van de buren te kopen. Daarop willen we een paddock- en tracksysteem bouwen voor de gepensioneerde paarden, zodat we een groter aantal paarden kunnen opvangen.’ Om de paarden beweging te geven, gaat Jolanda vaak wandelen met de paarden. ‘We zitten vlak naast de zee en nemen de paarden geregeld mee naar het strand. Dat is zo prachtig om te zien! Dan beginnen ze lekker te rollen en genieten ze van het zoute water.’
Medicijnen en specialisten moeten van het vaste land komen, wat het werken op het eiland lastig maakt
ANITA DANKERS
(foto rechts) is afkomstig uit het Brabantse Helvoirt en woont sinds 2019 in het Spaanse Andalusië, waar ze in contact kwam met paardenopvangcentrum Andalusian Rescue Center for Horses (Arch). Daar werkt ze nu. Ze is samen met zo’n veertig andere vrijwilligers verantwoordelijk voor de verzorging van 25 paarden en ezels.
Meer weten? Horse Rescue Spain.
‘Mijn man ging vervroegd met pensioen en ik heb mijn baan in de jeugdbescherming opgezegd. Samen met onze drie paarden en honden vertrokken we naar het kleine plaatsje Alhuarin el Grande, om van de zon en het leven te genieten. Het is hier negen maanden per jaar prachtig weer. In de buurt van onze finca ligt paardenopvangcentrum Arch. Op een zondag ben ik gaan kijken en ik dacht meteen, dit is geweldig. Ik ben niet echt het type dat kan stilzitten, dus ik heb meteen gevraagd of ik vrijwilligerswerk kon doen. Daar waren ze heel blij mee. Sindsdien kom ik een à twee keer per week langs om te voeren en de paarden te verzorgen.’ De opvang heeft plaats voor zo’n 25 paarden en ezels. ‘Vooral in het begin van de coronacrisis kregen we veel nieuwe paarden binnen. Oplettende voorbijgangers deden een melding bij de politie van paarden die dagenlang aan kettingen in de brandende zon stonden. Die paarden belandden dan bij ons, vaak vermagerd en verwaarloosd. Veel mensen in Spanje hebben een paard, maar door de economische crisis van 2008 hebben ze niet de middelen om er goed voor te zorgen. De coronacrisis helpt ook niet mee. In Nederland zijn mensen gek op paarden, maar hier wordt een paard nog vooral gezien als werktuig.
De wetgeving rondom dierenwelzijn is inmiddels wel verbeterd in Spanje, maar de mentaliteit is nog niet mee geëvolueerd.’
ADOPTIE Arch werd in 2009 opgericht door enkele Engelse paardenliefhebbers. Sindsdien heeft het centrum al tientallen paarden opgevangen. ‘Het doel is om voor paarden, maar ook voor ezels, een forever home te vinden. Soms overlijdt een paard alsnog, ondanks alle inspanningen, maar gelukkig gaat het ook vaak wel goed. Het paard Senador was bijvoorbeeld ontzettend mager toen hij hier kwam. Hij was heel groot, zeker voor Spaanse begrippen. Je kon al zijn ribben tellen. Ik vond het een opmerkelijk paard. Hij leek wel een KWPN’er, terwijl de meeste paarden hier Spaanse PRE’s zijn. Na een tijdje knapte hij echt op en konden we hem zelfs berijden. Toen de politie een keer langskwam, hadden ze het vermoeden dat hij geschikt was als politiepaard. Vervolgens hebben ze hem geadopteerd en inmiddels is hij een geliefd politiepaard. Hij vindt zijn nieuwe werk erg leuk. We krijgen nog vaak filmpjes van hem. Moni, een ander paardje dat we hebben opgevangen, is ook goed terecht gekomen. Zij is naar de dochters van de wereldberoemde zanger Julio Iglesias gegaan.
‘De mensen uit de buurt worden steeds nieuwsgieriger naar het centrum’
De familie woont hier in de buurt en zijn echte paardenliefhebbers. Ze hebben daarna nog twee schimmels tijdelijk opgevangen, toen wij even geen ruimte hadden. Die zijn inmiddels ook naar een goed adres gegaan. Arch werkt met vrijwilligers zoals Anita en wordt gefinancierd door donaties en door mensen die een paard adopteren. ‘Ook heeft Arch een kleine winkel in het dorp, waardoor de lokale bevolking wordt betrokken bij dit initiatief. De mensen uit de buurt worden nieuwsgieriger naar het centrum. Op zondag, wanneer Arch open is voor publiek, wordt het steeds drukker. Dat is natuurlijk een goede ontwikkeling!’ Naast haar werkzaamheden in het opvangcentrum besteedt Anita veel tijd aan haar eigen paarden. ‘We hebben twee KWPN’ers en een Holsteiner. Zipper, onze zestienjarige schimmel, heeft in de wedstrijdsport gelopen tot zijn twaalfde. Toen kreeg hij last van artrose en zijn we gestopt met rijden. Sinds we in Spanje wonen, zien we hem echter goed opknappen. Misschien komt het door de warme temperaturen? Hoe dan ook, we kunnen weer ritjes met hem maken, wat hij erg leuk vindt om te doen.’ <
‘De wetgeving rond dierenwelzijn is verbeterd, maar de mentaliteit is nog niet mee geëvolueerd’
