Hoe 'heurt' het eigenlijk?
Do’s en don’ts bij het losrijden
Met je paard op de hoefslag blijven staan, een ander in de weg rijden of lak hebben aan de rijbaanregels. Op het losrijterrein gaat het helaas nog weleens mis. Hoe kun je het beste rekening houden met andere ruiters? En hoe hoor je je eigenlijk te gedragen? We vroegen twee ervaringsdeskundigen naar hun beste tips.
Tekst Linde Peters Beeld arnd.nl, Digishots, Iris van Meijl, Mvdpfotografie
TIPS VAN PATRICK BERENDS:
|Do’s
1 Zorg dat je de rijbaanregels kent. Je moet elkaar tijdens het rijden de linkerhand kunnen geven. De snellere gang, zijgangen en figuren hebben ook voorrang.
2 Wees sociaal en houd rekening met de paarden van je collega’s. Misschien kijkt jouw paard nergens naar, maar dat geldt lang niet voor iedereen. Er zijn best veel paarden bang voor tegemoetkomende paarden. Houd voldoende afstand en kijk goed uit.
3 Wees respectvol. Rijdt er een keer iemand voor je neus, ga niet meteen schelden. Heb je een kijkerig paard? Vraag rustig of de rest daar rekening mee kan houden.
4 Bij sommige wedstrijdorganisaties is het toegestaan om de baan te verkennen. Dat zou ik iedereen aanbevelen. Als jury zie ik het vaak gebeuren dat mensen geen baan hebben verkend en toch met een kijkerig paard binnenkomen. Denk niet: mijn paard heeft dat niet nodig. De baan verkennen werkt echt positief voor ieder paard.
5 Ben je klaar met je proef en is het druk op het losrijterrein? Stap dan even uit buiten de losrijpiste. Dat verlicht de drukte in de rijbaan en zou je zelf ook prettig vinden. Zo geef je de ruiters die nog aan het rijden zijn meer gelegenheid om te trainen.
6 Zorg dat je de reglementen kent als je meedoet aan een wedstrijd. Hierbij zijn twee wedstrijdreglementen van belang: het Algemeen Wedstrijdreglement en het Disciplinereglement Dressuur. Hierin lees je bijvoorbeeld waar je mag longeren, krijg je uitleg over het verkennen van de baan en lees je wat er wel en niet op het voorterrein mag. Als je de regels goed kent, rijd je zelf ook meer ontspannen rond.
7 We willen in de paardensport graag fair play houden en daarbij is toezicht heel belangrijk. Al ben je als official niet in functie, je mag gerust iemand aanspreken als er excessen zijn. Doe dat altijd op een nette manier. Als een ruiter vraagt wie je bent, kun je je gewoon bekendmaken als official. Als daar commentaar op komt, kun je een rapport opmaken en dat naar handhaving sturen. Ook kan het incident worden gemeld bij de federatievertegenwoordiger.
8 Bodems zijn tegenwoordig erg kostbaar. Verwijder de mest van je paard direct uit de losrijbaan.


Patrick: ‘Wees respectvol richting andere ruiters’
|Don’ts
1 Treed niet plotseling een losrijhal binnen. Kondig je aankomst of vertrek altijd luid aan door ‘deur vrij’ te roepen. Zo voorkom je dat anderen op de noodrem moeten staan.
2 Stap niet uit op de hoefslag. Ga er ook niet staan kletsen met je instructeur of aanhang. Dit is geen veilige situatie en storend voor de rest. Het op- en afstijgen doe je eveneens in het midden van de rijbaan, niet op de hoefslag.
3 Overmatig zweepgebruik is super storend. Met rijden moet je sowieso geen harde tik geven, maar andere paarden kunnen hier tijdens het losrijden ook van schrikken. Houd daar rekening mee.
4 Geef geen eenzijdige kritiek op collega-ruiters, officials of juryleden. Laten we de paardensport samen op een positieve manier benaderen. Ik ben soms verbaasd als ik bijvoorbeeld op Facebook lees hoe mensen elkaar afkraken. We zijn allemaal bezig met zo’n mooie sport en willen allemaal het beste voor ons paard. Natuurlijk kan het voorkomen dat je het niet eens bent met iemand, maar ga dan in gesprek en wees daarbij altijd respectvol.
5 Als jouw toeschouwers hun mond niet kunnen houden op het moment dat jij een dressuurproef rijdt, kan de jury dit zien als hulp van derden en je uitsluiten als deelnemer. Jij bent hiervoor namelijk verantwoordelijk. Ken de regelementen en zorg dat je weet hoe jij én de mensen die met je meekomen, zich horen te gedragen. Ook gepaste kleding is onderdeel van de paardensport en wordt verwacht van het aanwezige publiek.
6 Longeer niet vlak achter de trailers en vrachtwagens. Daar zijn mensen aan het opzadelen. Ook met jonge paarden!
CORRECT OMGAAN MET ELKAAR
Patrick Berends wil als nieuwe voorzitter van het dressuurforum extra aandacht besteden aan de omgang tussen ruiters onderling en de omgang tussen ruiters en officials. “Ik schrik soms behoorlijk van wat mensen durven te schrijven over elkaar en officials. Het is begrijpelijk dat je als deelnemer een juryverschil vervelend vindt. Maar het zal ook weleens voorkomen dat je op een dag meer punten krijgt dan je had verwacht. Daar klagen mensen nooit over. De jury die de meeste punten geeft, heeft volgens de meeste ruiters altijd gelijk. Dat is niet fair, want dat hoeft niet altijd zo te zijn. Als deelnemer weet je dat je meedoet aan een dressuurwedstrijd en dat is een jurysport. Als juryleden proberen we ons werk zo optimaal mogelijk te doen. We gaan er altijd zitten met positieve moed. Niemand denkt: vandaag ga ik eens even iemand afkraken. Het liefst willen we allemaal tienen geven. Juryleden zijn vrijwilligers en doen hun functie met heel veel passie. We zitten er ook niet voor heel veel geld. We willen de juiste ranking vaststellen en feedback geven waar ruiters wat mee kunnen. Ik denk dat er op dit vlak meer begrip en waardering mag komen. Maar andersom geldt dit ook. Soms komt een ruiter iets vragen en zegt het jurylid: ‘Ik ga niet in discussie, lees het protocol maar.’ Ik zou dan adviseren om één-op-één in gesprek met de deelnemer aan te gaan. Ga even lekker zitten, wees correct en vertel als jury gewoon wat je gezien hebt. Wees daarbij open en transparant.”
Wie is Patrick Berends?
Patrick Berends is sinds oktober 2022 lid van het Dressuurforum. Hij is dressuurjurylid tot en met de Grand Prix en als trainer en instructeur dagelijks bezig met de dressuursport. Met zijn partner Lotje Schoots (foto) runt hij Hippisch Centrum Groenraven in Houten. Per 1 september 2023 treedt hij aan als voorzitter van het Dressuurforum.


TIPS VAN KIM VOSKUILEN:
|Do’s
1 Ben je aan het wijken en zie je iemand aankomen die eveneens een oefening rijdt? Let extra goed op en probeer om elkaar heen te rijden. Denk niet: ik ben nu hier mee bezig en rijd gewoon door. Het is een kleine moeite om bijvoorbeeld iets eerder te wenden. Hoewel ik altijd probeer om goed op te letten, is het mij ook weleens overkomen dat ik te geconcentreerd bezig was en de ander pas op het laatste moment zag. Bied dan je excuses aan. Waarschuw de ander ook op een vriendelijke toon als je denkt dat jullie bijna een botsing krijgen.
2 Op sommige outdoorwedstrijden kun je in het ene gedeelte losrijden en een eindje verderop, buiten het zicht van het losrijterrein, zijn de dressuurringen. Het kan dan voorkomen dat je als enige een proef aan het rijden bent. Mijn paard vond het – zeker in het begin – spannend om alleen in de baan te zijn. Als ik zie dat de ruiter die na mij moet starten alleen achterblijft, vraag ik altijd: ‘Vind je het fijn als ik hier even blijf stappen?’ Dat kost geen extra tijd en je doet een ander er een groot plezier mee.
3 Zorg dat het publiek dat met je mee is gekomen niet in de losrijbaan gaat staan. Hierdoor wordt de rijbaan een heel stuk kleiner en moeten de ruiters extra opletten. Het publiek kan achter de bakrand staan. Let er bovendien op dat je geen opstapkrukje, deken of kleding in of langs het voorterrein laat slingeren.
4 Ben je klaar met je proef? Wens de volgende ruiter veel succes en plezier. Ik probeer dat altijd te doen, omdat je zo een korte connectie hebt met de mederuiters. Dat maakt de sfeer op een wedstrijd net even leuker.

Kim: ‘Wens de volgende ruiter veel succes en plezier voor de proef’
|Don’ts
1 Afgelopen winter was ik op een selectiewedstrijd waar een paard steeds weer op één plek schrok en opzij sprong. De ruiter ging alleen op die plek rijden. Vervolgens sprong het paard iedere keer tien meter naar binnen omdat het zo eng was. Het is begrijpelijk dat je wilt dat je paard luistert, maar er reden minstens tien anderen in de bak die last hadden van deze situatie. Houd dus rekening met de rest van de deelnemers.
2 Soms zie ik ruiters helemaal gestrest op hun paard zitten en hun groom afsnauwen. Over het algemeen mag iedereen best wat vriendelijker zijn. Natuurlijk wil je zo goed mogelijk presteren, maar iedereen heeft weleens een mindere dag. Benader de wedstrijd iets luchtiger. Natuurlijk wil je goed presteren, maar het moet ook leuk zijn om mee te doen!
3 Rijd je op een jong paard en loopt jouw groom een rondje aan de hand mee? Vanzelfsprekend geen probleem. Toch zie ik ook weleens dat de begeleider in de baan blijft staan om les te geven, terwijl er nog genoeg anderen rijden. Dat gaat gewoon niet. Heb je een jong of schrikkerig paard? Zorg dat je thuis eerst goed oefent, voordat je een drukke wedstrijdsituatie opzoekt. <
Wie is Kim Voskuilen?
Kim Voskuilen uit Heeze is een fanatieke dressuuramazone. Ze reed in het verleden Z dressuur en start nu met haar eigen paard Medley in de klasse L2. In het dagelijks leven werkt ze als jurist bij de gemeente Utrecht. Daarnaast zit ze achter de website Hippisch Loket. Daar kunnen ondernemers en particulieren gratis hun juridische paardenvraag stellen.
